ABD, tarihinde bir ilke hazırlanıyor. ABD’nin önde gelen kadın hakları savunucularından, kölelik karşıtı Harriet Tubman, 20 dolarlık banknotların yeni yüzü olacak. Biden’ın 2024 Başkanlık seçimini kazanması durumunda, yeni banknotların 2028’de piyasaya sürülmesi bekleniyor.

Çalışmalara Obama döneminde başlandı… Biden döneminde kollar sıvandı… ABD bir ilke imza atmaya hazırlanıyor. Tedavüldeki 7 ve tedavülde olmayan 5 banknotunda da hep erkeklerin fotoğrafını kullanan ülke, ilk kez bir kadını “paranın yüzü” yapacak. O kadının ismi Harriet Tubman… Amerikan tarihinin en önemli kadın hakları savunucularından olan Tubman, 20 dolarlık banknotlara basılacak. Bahsi geçen banknotların ön yüzünü şu an eski başkanlardan Andrew Jackson’un fotoğrafı süslüyor. Tubman’ın fotoğrafının banknotun ön yüzüne konulması halinde, Jackson’un fotoğrafı banknotun arka yüzüne yerleştirilecek. ABD Başkanı Joe Biden çalışmaları başlatırken, Biden’ın 2024 Başkanlık seçimini kazanması halinde yeni 20 dolarların 2028’de piyasaya sürülmesi bekleniyor. Konuyu Dünya gazetesi yazarı Emre Ergül şöyle ele aldı:

“İlk kadınlı Amerikan doları” fikri, kendilerine “Women at 20s” adını veren kadın hakları savunucularına ait. Bu sivil toplum kuruluşu, 2015’in başlarında Amerikan tarihinin en önemli 15 kadınının ismini yayınlayarak, bir internet oylaması yaptı. 10 haftalık oylamada, Harriet Tubman en fazla oyu alınca, “Women at 20s,” 12 Mayıs 2015’te ABD tarihinin ilk siyahi başkanı Barack Obama’ya bir teklifte bulundu: “Bir ABD banknotuna ilk kadın ve ilk siyahi insanın fotoğrafını koymak size yakışır.” Dönemin Hazine Bakanı Jacob Lew’e yönelik kampanyalar da sonuç buldu ve Tubman’lı 20 dolarlık banknotların 2020 yılında, Amerikan kadınının özgürlüğüne kavuşmasının 100’üncü yıldönümünde, piyasaya sürülmesi gündem oldu.

Ancak Obama’nın gidişi, Donald Trump’ın başkan olması ve bürokrasi derken, bu hayâl, 2020’de gerçekleşemedi. Ancak Joe Biden’ın seçilmesiyle “Tubmanlı banknot” fikri yeniden manşetlere çıktı. Biden’ın basın sözcüsü 25 Ocak 2021’de “Hazine Bakanlığı yeni 20 dolarlar için çalışmaları başlattı” dedi.

Amerikan basınına göre, yeni 20 doların akibeti 2024 Başkanlık seçimlerine bağlı. Biden bir kez daha kazanırsa, süreç hızlanacak; son tasarımına 2026’da karar verilecek olan Tubman’lı 20’likler 2028’de piyasaya sürülecek.

TÜRK KADINI, 50 KURUŞ VE 50 TL’LİK BANKNOTTA

Cumhuriyet tarihinde Türk Lirası’na fotoğrafı basılan ilk kadın, etnolog Sabiha Tansuğ’du. Tansuğ, 1968’de “Anadolu Kadın Başlıkları Sergisi” açtı. Dönemin Darphane Müdürü Sait Tanaçan, Tansuğ’un “Ankara Gelin Başlıklı” fotoğrafından etkilendi ve bunu 1971’de 50 kuruş üzerine bastı. Fatma Aliye de TL banknotlarının arka yüzünde yer alan ilk ve tek kadındır. 2009’dan bu yana 50 TL’de yer alan Aliye, ülkemizin ilk kadın filozofudur. 1862’de İstanbul’da doğan yazarın bazı eserleri Fransızca ve Arapça’ya çevrilmiştir. Aliye, 1936’da öldü.

HARRIET TUBMAN KİMDİR?

Gerçek adı Araminta Ross… 1822’de Maryland’de doğdu, 1913’te New York’ta öldü. Kölelik karşıtı ve Amerikan İç Savaşı sırasında Konfederasyon aleyhine çalışıp, Birlik lehine casusluk yapmış bir hemşireydi. 13 yaşındayken “sahibi” tarafından kafasına aldığı darbe yüzünden ömrü boyunca başağrısı ve narkolepsiden şikayet etti. Bu olay, 20 yaşında köleliğe karşı başkaldırmasına neden oldu. 1862’de Güney Karolina’da katıldığı bir silahlı eylemde 700 kölenin özgürlüğüne kavuşmasına sebep oldu. ABD tarihinin en önemli kadın hakları savunucularından biridir.